Diz ve Kalça Osteoartriti için Egzersiz Tedavisi:

İdeal Bir Egzersiz Reçetesi Var mı?

Osteoartrit (OA), eklemleri etkileyen kronik bir eklem hastalığıdır. Genellikle eklemdeki kıkırdağın aşınması ve yıpranması sonucunda ortaya çıkan ağrı ve hareket kısıtlılığı gibi semptomlarla karakterizedir.Bu rahatsızlık, dünya genelinde özellikle yaşlı bireylerde önemli bir yaşam kalitesi düşüşüne neden olmaktadır.

Osteoartrit Tedavisinde Egzersizin Yeri

Osteoartrit için tamamen iyileştirici bir tedavi yöntemi henüz bulunmamaktadır. Mevcut tedaviler, daha çok ağrıyı azaltmak ve fiziksel fonksiyonları artırmak üzerine odaklanmaktadır. Bilimsel veriler, kalça, diz ve el bileği osteoartriti için egzersiz tedavisinin ana tedavi yöntemi olarak benimsenmesi gerektiğini savunmaktadır.

Egzersiz Tedavisi Eklem Sağlığı İçin Güvenli midir?

Araştırmalar, haftada 1 ila 5 gün arasında yapılan ve 12-48 hafta süren egzersizlerin eklem sağlığına (kıkırdak kalınlığı, eklem yapısı vb.) zarar vermediğini göstermektedir. Bu bulgular, egzersizlerin osteoartritli bireylerde güvenli bir seçenek olduğunu desteklemektedir.

Egzersiz Tedavisi Bireyler İçin Güvenli mi?

Sistematik çalışmalar, diz ve kalça osteoartriti olan bireylerde egzersiz yapmanın herhangi bir yan etkisinin olmadığını kanıtlamıştır. Dahası, her gün sadece 10 dakika orta şiddette yürüyüş yapmanın bile osteoartrit nedeniyle ameliyat olma riskini %37 oranında azalttığı tespit edilmiştir.

Egzersiz Tedavisi Etkili Bir Yöntem midir?

Egzersiz tedavisinin, ağrıyı azaltmada ve fiziksel fonksiyonları iyileştirmede orta derecede etkili olduğu gösterilmiştir. 2-6 ay boyunca düzenli olarak uygulanan egzersizlerin fonksiyonel çıktılarda uzun vadeli iyileşmelere yol açtığı bilimsel verilerle desteklenmektedir. Ayrıca, egzersiz tedavisinin ağrı kesicilere kıyasla ağrı yönetimi ve fonksiyonel iyileşme açısından daha olumlu sonuçlar sağladığı ifade edilmektedir.

Hangi Bireylerde Egzersiz Tedavisi Daha Etkilidir?

Bilimsel bulgular, özellikle kalça osteoartriti olan, ağrısı şiddetli olan ve günlük aktivitelerinde zorluk yaşayan bireylerde egzersiz tedavisinin daha etkili olduğunu ortaya koymaktadır.

Osteoartrit İçin Spesifik Bir Egzersiz Modeli Var mı?

Osteoartrit için standart bir egzersiz modeli ya da reçetesi bulunmamaktadır. Araştırmalar, kombine egzersiz tiplerinden ziyade tek bir egzersiz çeşidine odaklanan protokollerin daha etkili olduğunu öne sürmektedir. 2015 yılında yapılan çalışmalar, yüksek yoğunluklu ve düşük yoğunluklu egzersizler arasında anlamlı bir fark olmadığını, düşük yoğunluklu egzersiz modellerinin tercih edilebileceğini göstermiştir. Egzersiz tedavisinin yanı sıra, bireylere problemle başa çıkma becerilerinin kazandırılması ve fiziksel aktivite alışkanlıklarının yerleştirilmesi, tedavi sürecinin temel unsurlarından biri olarak değerlendirilmektedir.

Egzersiz Sadece Osteoartriti mi Etkiler?

Egzersiz, osteoartritin yanı sıra 26 farklı kronik hastalık için de temel bir tedavi yöntemidir. Hücresel düzeyde iltihap önleyici (anti-inflamatuar) etkiler yaratmasının yanı sıra kas kuvvetini artırır, kas basıncını düzenler ve insülin hassasiyetini iyileştirir. Osteoartritli bireylerin yaklaşık üçte ikisinde depresyon, kardiyovasküler sorunlar ve solunum yolu rahatsızlıkları gibi ek sağlık problemleri de görülmektedir. Egzersiz, yalnızca osteoartrit semptomlarını değil, aynı zamanda bu eşlik eden problemlerin de seyrini iyileştirebilir.

Sonuç

Egzersizin kalça ve diz osteoartriti üzerinde birçok olumlu etkisi bulunmaktadır. Ancak egzersiz programlarının bireylerin ihtiyaçları, tercihleri ve yaşam koşulları göz önünde bulundurularak kişiselleştirilmesi büyük önem taşımaktadır Egzersiz tedavisi, yalnızca osteoartrit değil, genel sağlık için de vazgeçilmez bir araçtır ve doğru şekilde uygulandığında bireylerin yaşam kalitesini artırmada etkili bir rol oynar.

Makale: Young, J. J., Pedersen, J. R., & Bricca, A. (2023). Exercise therapy for knee and hip osteoarthritis: is there an ideal prescription?. Current Treatment Options in Rheumatology, 9(3), 82-98.