Omuz Egzersizlerinde Gövde Kaslarının ve Alt Ekstremitenin Dahil Edilmesi Omuz Kası Aktivasyonunu Etkiler mi?

Elektromyografi Çalışmalarının Sistematik İncelemesi

Kinetik zincir, fonksiyonel aktiviteler sırasında vücut segmentlerinin sıralı ve görev odaklıolarak çalışmasını ifade eder. Örneğin, baş üstü spor yapan atletlerde (basketbol, beyzbol vb.)omuz hareketleri ile birlikte lumbopelvik (bel bölgesi) ve kalça stabilitesi, verimli bir atış performansı için temel gerekliliklerden biridir.

Omuz bölgesinde oluşabilecek yaralanmaları önlemek amacıyla omuz kuşağına yönelik kaslarla ilgili izole kuvvetlendirme çalışmaları yapılsa da, bu çalışmaların yaralanma riskini azalttığına dair somut bir kanıt bulunmamaktadır. Omuz yaralanmalarını engelleyebilmek ve vücut içerisinde doğru enerji aktarımını oluşturmak için kinetik zinciri içeren antrenman programları rehabilitasyona dahil edilmelidir.

Kinetik zincirin önemini daha iyi anlayabilmek için, bazı spor dallarındaki ilişkisini örneklerle açıklamak gerekirse:

• Teniste, servis için gereken toplam kinetik enerjinin %50–55'i bacak ve gövde tarafından üretilir.

• Baş üstü sporu yapan atletlerde, azalmış kalça abdüküsyon kuvveti ve kalça eklem hareketlerinin kısıtlanması, omuz ve el bileği yaralanmalarına yüksek bir risk oluşturmaktadır.

• Alt ekstremite patlayıcı gücü, elit hentbol oyuncuları için atış performansını etkileyen temel bir parametre iken, profesyonel yüzücülerde yüzme hızını belirleyen önemli bir faktördür.

Yapılan Çalışmada

Bu çalışmada, kinetik zinciri içeren egzersizlerin, omuz kuşağına yönelik izole kuvvet çalışmaları yapan egzersizlere kıyasla daha fazla tercih edilmesi gerektiği önerilmiştir. Ancak, bu yaklaşımın etkinliği ve geçerliliği konusunda net bir anlayışa varılmamıştır.

Çalışmanın sonuçlarına göre, kinetik zincirin (KZ) omuz rehabilitasyon egzersizlerine dahil edilmesinin, aksioskapular kasların (kürek kemiği ve çevresindeki kaslar) aktivasyonunu artırabileceği, bununla birlikte trapezius ve rotator manşet kaslarının aktivasyonunun azaldığı tespit edilmiştir.

Ayrıca, kinetik zincir egzersizlerinde, squat (çömelme) hareketinden çok, adım alma ile yapılan omuz egzersizlerinin daha etkili olacağı belirtilmiştir. Özetlemek gerekirse, rehabilitasyonun başında izole kas kuvvetlendirmek için kinetik zincir egzersizleri içermeyen kuvvetlendirme egzersizleri kullanılabilirken, rehabilitasyonun ileri aşamalarında kinetikzincir içeren egzersizlerin dahil edilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

Bu yazı, omuz rehabilitasyonunda kinetik zincirin önemini ele alırken, bilimsel bulgulara dayalı olarak uygulamaya yönelik önerilerde bulunmaktadır. Kinetik zincir egzersizlerinin etkisi üzerine daha fazla araştırma yapılması, bu alandaki tedavi yöntemlerinin daha etkili hale gelmesine katkı sağlayacaktır.

Kaynak: Richardson, E., Lewis, J. S., Gibson, J., Morgan, C., Halaki, M., Ginn, K., & Yeowell, G. (2020). Role of the kinetic chain in shoulder rehabilitation: does incorporating the trunk and lower limb into shoulder exercise regimes influence shoulder muscle recruitment patterns? Systematic review of electromyography studies. BMJ open sport & exercise medicine, 6(1), e000683.